Foto's Huizen Kroniek

Kroniek van het jaar 1797


R115, fol. 42 (30-7-1797)   In juli 1797 verdronk Hilbertus Bethem, die bij Gerrit Timmermans op het Ven woonde. De dokter had "aan het selve doode lighaam geene uyterlyke wonden hebben kunnen ondekken dan twee klyne vleeswontjes als een boven de regter oog en een benede de linker oog, denkelijk veroorsaakt door het invallen in het water waer een mant lag.”

R115, fol. 53v (6-12-1797)   In 1797 werd Wilbort, zoon van Corstiaan Rut Burgers, die geboren was op huidig adres Leinserondweg 17, priester gewijd. Bij gebrek aan een kerkelijk beneficie, eiste de kerk dat de familie zich garant stelde voor een jaarlijks inkomen van 150 gulden. Wilborts moeder Jenneke, dochter van Matheus Wilbors, op dat moment weduwe, beloofde dat op 6 december 1797. Wilbort werd pastoor van Someren.

 
BHIC, OAA Vegel, II-B-9   In het oud gemeentearchief van Veghel bevindt zich het eerste verzoekschrift van de inwoners van de Leest en de gehuchten die later de parochie Zijtaart zouden vormen voor een eigen school. Het document is niet geadresseerd. Het is gericht aan de "municipalitijt van Veghel", de term municpalitijt was in gebruik tijdens de Franse overheerding van 1795-1801. Op de eerste pagina van het verzoekschrift staat een zegel gedrukt met het jaartal 1797. Een datering in 1797 klopt met andere historische gegevens. Volgens het document was er nog geen school in hun gehuchten, en in 1798 is er voor het eerst sprake van een prive-school aan de Leest. Het document is uniek omdat het ondertekent is door veel inwoners van de gehuchten. Hieronder volgt de tekst van het verzoekschrift, en in het origineel de eerste pagina en pagina's met handtekeningen.

"
Aan de municipalitijt van Veghel.

Geeven [met] eerbiet te kenne de ondergetekende inwoonders deser gemeente ter plaatse Sontvelt, Sijtert, Krijtenborg, Biesen, Leest en Doornhoek genaamt, dat het voor hunne kinderen zeer ongelege en te ver af is om in de gemeentens school te sende, gekijk ook het groot aantaal kindere deser gemeente te veel is om door een enkel schoolme[e]ster als die deser gemeente behoorlyk te worde onderweesen in leesen, schryve etc.

Dat in het naeburig dorp S. Oede Roode wel 3 à 4 schoolmeesters syn die zoo als den eenen van Veghel ‘s lands tractement geniete, dat egter de uytgestrektheid en volksrykheyt van Roode niet zoo merkelyk meerder is als van Veghel, daar een enkel persoon buyten staat is behoorlyk schooldienst voor meer dan 200 kindere die sometyts school gaan.

Om welke rede veele ouders by groote koude en ook bysonder slykagtige weege by winterdag die den voornaamste tyt voor de uythoeke om school te gaam, om welke rede veele ouders besonder van de afgeleege hoek met reede nalaate hunne kindere zoo ver ter school te sende, mits de selve door een al te groot getal niet behoorlijk konne onderwese worde.

Dat ook by de staatsregeling de beschaaving, verligting en goede zeede bevordert alle konste aangemoedigt worde tot welkens eerste traap voor seeker het onderwys in leese en schryven kan diene en ook ieder borger volgens de selve staatsregeling het regt heeft zoodaanig eerlyk frabrik of bedryf aan te vangen als hy zal verkiesen, gelyk zulks ook strekt met gronden van vryheid en gelykheyt.

Zoo heeft ook een borger alhier zoo veel zyn vermoogens zyn des zelfs vernuft en arbijt zeedert korte tyt wel wille schikke om de hugt van het Sontvelt, Sytert, Krytenborg, Leest en Doornhoek en Biese voort te onderwyse tot veel grooter vordering als door de veelheyt in de dorpsschool had henne verwagt worde, dan daar dit anders met vrugt geschiet en zulks egter niet kan blyven bestaan tenzy eenig onderstant of tractement van slands af gemeenswege geschiede.

Waarom de ondergetekende zig persoonelyk tot hunne munisipaliteit wende, versoekende dat de selve van gemeentens weege op eenige wijse daar toe voorsiening doen sal, of wel hun adreseere om van slands weegen een schoolmeesterr aan te stelle op her gewoone staatstractement en emolumenten in een der voormelde uythoeke deser gemeente daar beste geschikt en gelegen voor de selve soude syn."

 

 

 

 

 











Handtekeningen van bewoners uit Zondsveld, Zijtaart, Krijtenborg, de Biezen, de Leest en de Doornhoek.

De personen die niet konden schrijven tekende met een (+). Allen die een kruisje tekende, omdat ze niet konden schrijven, gebeurde dit onder toezicht van de volgende personen:

1. H. Verhoeven
2. Antonij Ketelaars
3. Mathijs Tijse van den Tillaart
4. Lambert L. van der Heijde
5. H. H. Ketelaars

Geert H. van Eert +
Wilbert Mathijs Wilberts +
Jan van Zeeland +
Lambert Willem van Meltvoort
Dirk Johannes Donckers
Lambert van den Brant +
Mathijs van den Tillaar +
Lambertus A van der [Steen]
Adriaen Scheepers
Hendrik Tijs van de Ven
Hendricus van den Tillaart +
Johannes Jan Donkers
Martinus van de Ven +
Antonij van Lieshout +
Johannes A Versteegen +
Antonie Adriaan Versteden
Johannes Tijs van de Ven
Johannes J. van de Ven
Geert Lambert
Lindert Tibos +
Roollof Laambert van den Heuvel +
Hendrikus Lambert van den Heuvel +
Johannes Marte van den Tiellar  +
Lammert Baltus van de Rijt
Magiel Peeter Versteegden
Johannes van Kleef
Jan Arnoldus De Lest
Johannes Jan Wilm
Willem Heijeremans  +
Gerrit Willem Vervoort
[Henricus] Rut de Lest
Marten van Erp
Peeter Tijse van de Ven
Hendriekus Willem van Hesewijk
Lambert A. Verhoeven
Gerardus Lambert Verhoeven
Klaas Lambert van de Ven
Arnoldus [Jan] Keurlings +
Matijs Lambert Tijse
Johannes Kristjaen Burgers
Johannes Jan van den Oever
Hendriekus of Hannus van den Oever
Johannes Aert Verbeek
Geradus A Verbeek
Aart Gerardus Verbeek
Hendrik Jan van den Ven
Annamaria Ard van de Ven
Hendrikus J. Vogels +
Peeter Jan Ketelaers
Meelians Corneles Hurkmans
Gerart [W] van den Ven +
Johannes Adriaan van den Tillaa
Thomas J. van den [S…] +
Antonie Hendr[..] [….]
Rut R. Burgers
Sis J. van Boxmeer
Hendriekus Adriaan van den Tillaar
Thomas Peter de Bie +
H.L. van Rijbroek
Hendricus J. ban Boxmeer
Cornelis van Dooren
Fredik Lambertus Sommers
Jan Welt Vorstenbos
Antonij Lamb van Doorn
Hermanus [H] Smits +
Antonij Kranse +
Antonij Jan Boermans
Lambert A van de Ven
Jan T van den Tillart +
Lambert van Geelkerke
Andries Lambert van Geelkerke
Lambertus van Uden
Matijs Tijse van den Tillaar
Hendr. Verhoeven
Jan [K] van den Tillart +
Lambert L. van der Heijde
Jan D. Pepers +
Willem Jan van den Tillaart
Joannes Jan van Duijnhoven +
Hendrikus H. Ketelaars
Johannes Antonij Hendricks
Thomas Peter van der Sande +
Lindert van Zeelant +
Geert van de Leest +
Hendrikus Jan Ketelaers
Aart Hendrik van de Leest
Hendriecus van den Broeck
Hendricus Hendrik van de Donck
Lambert L. van der Heijde
Gijp Vervort Adriaan Jan Boermans
Johannes Boeven +
Johannes Leendert Reijkers
Antonius Wilm van Rijbroek
Aalbert Verhoeven +
Jan To[..] Verbruggen
Johannes van Santvoort
Hendriekus Jan van de Ven
Mathijs van Schijndel +

 

R115, fol. 49 (2-11-1797)   In november 1797 verdronk Jan van Blakenbroek, "leggende ten huijse van Joseph Vermeulen alhier aen den dijk na Schijndel."

Bouwstijlen - Thema's - Groei - Organisaties - Veldnamen
Afkortingen - Toelichting verenigingen - Toelichting Huizen - Toelichting Kroniek - Downloads