Het cijnsboek van de hertog van Brabant van 1340

Martien van Asseldonk, 's Hertogs tienduizend bunders. Het cijnsboek van de Hertog van Brabant voor de Meijerij van 's-Hertogenbosch van 1340, analyse en bewerking (Sri Lanka, maart 1998).

De belangrijkste bevindingen van deze studie zijn samengevat in: Martien van Asseldonk, ‘Census domini ducis. De cijnzen van de hertog van Brabant in de Meierij van ’s-Hertogenbosch 1340-1351’, in: Noordbrabants Historisch Jaarboek 16 (1999) 33-95.

 

De hier gepresenteerde getranscribeerde gegevens en een groot deel van de analyse en bevindingen zijn nog aktueel. Wel zjn sindsdien een aantal bevindingen verder aangescherpt en uitgewerkt. Op enkele punten is het betoog achterhaald en in latere publikaties herzien. Waar dat het geval is, is dat in de tekst aangegeven.

 

Deze gegevens zijn sinds 1999 op internet gehost door Karel Leenders (http://http://users.bart.nl/~leenders/10000bu/) en zijn op zijn site ook te raadplegen, waarvoor hartelijk dank.

DE GEGEVENS PER DORP

 

De plaatsen zijn gerangschikt in dezelfde volgorde als dat deze in het cijnsboek van de hertog van 1340 voorkomen,

 

 

DE ANALYSE

 

1 DE BEWERKING VAN HET CIJNSREGISTER

  • 1.1 beschrijving van het cijnsregister
  • 1.2 de bewerking van het cijnsregister
  • 1.3 de betaal-aantekeningen in de marge
  • 1.4 de datering van het cijnsregister
  • 1.5 de overschrijvingen
  • 1.6 overboekingen van het ene cijnsdorp naar het andere
  • 1.7 enkele Latijnse termen
  • 1.8 memore

 

2 DE CIJNSDATA

  • 2.1 de cijnsdata
  • 2.2 de herkomst van de cijnzen

 

3 DE REKENING VAN RENTMEESTER TIELMAN

  • 3.1 de uitgaven
  • 3.2 de inkomsten
  • 3.3 de Bossche cijnzen
  • 3.4 vergelijking van de inkomsten met het cijnsboek van 1340

     

4 ANALYSE VAN HET PAKKET CIJNZEN

  • 4.1 opvolging in cijnsgoed
  • 4.2 grond- en recognitiecijnzen
  • 4.3 de norm
  • 4.4 de verlaten erven en vacante cijnzen
  • 4.5 totaal oppervlak uitgegeven grond en recognitie-cijnzen
    • 4.5.1 de uitgiften uit de periode 1340-1351
    • 4.5.2 recognitiecijnzen
    • 4.5.3 de afwijkende norm in de vrijheden
    • 4.5.4 de cijnzen van de heer van Helmond
    • 4.5.5 het oppervlak uitgegeven grond in 1340

 

5 CIJNSINNING EN GEZAG

  • 5.1 het ontstaan van de cijnsheffing op uitgiften delen van de woeste gronden
  • 5.2 Bakel, Deurne en Vlierden
  • 5.3 Oirschot, Vessem en Wintelre
  • 5.4 Sint-Oedenrode
  • 5.5 de brabantisering van Peelland en Kempenland
  • 5.6 van mensen naar territoria

 

BIJLAGEN



BIJLAGEN

Bijlagen bij: Martien van Asseldonk, De Meierij van ’s-Hertogenbosch. De evolutie van plaatselijk bestuur, bestuurlijke indeling en dorpsgrenzen ca. 1200-1832 (dissertatie, Oosterhout, 2002).

 

Toelichting     Downloads     Thema's     Kaart van Veghel