Foto's Huizen Kroniek

Kroniek van het jaar 1841


BHIC, Provinciaal bestuur, toegang 17, inv. Nr. 5583, d.d. 30-8-1841 en 4-4-1842; ibidem, Gemeente Veghel, toegang 7698, inv. Nr. 138 d.d. 14-8-1841.    

In 1838  was de verhoogde weg, of dijk, door het Reibroek naar Zondveld aangelegd (nu deel Pastoor Clercxstraat en Zondveldstraat). Hierdoor vloeide het water vanuit Zondveld (nu straat Krijtenburg) naar de bermsloot langs de Zuid-Willemsvaart onvoldoende weg, en de akkers en weilanden op Zondveld stonden vaak onder water.

In de zomer van 1841 had het veel geregend en de boeren van Zondveld hadden gedreigd een sloot door de weg heen te graven. Om dat te verhinderen hielden enkele buurlui uit de huidige Pater Vervoortstraat de op 4 augustus 1841 de wacht. Dat waren Hendrikus Peter van de Ven (nu: Pater Vervoortsraat 26), Dielis van Lith (op deze site: Pater Vervoortstraat B) en Cornelis Hurkmans (nu: Pater Vervoortstraat 24). En jawel, laat in de avond, tussen 10 en 11 uur, kwamen enkele buurlui uit Zondveld met schoppen aanzetten. Dat waren de gebroeders Gerardus en Godefridus, zonen van Lambertus van den Braak, hoevenaar op de Zondveldsche Hoef (nu Krijtenburg 11), Leendert Leenders (nu Krijtenburg 6), Gerrit Kuijpers (nu Krijtenburg 4A) en Henricus van der Loo (nu Krijtenburg 13). Op de vraag van Seitert wat die van Soffelt kwamen doen, antwoordden ze dat ze den dijk kwamen doorsteken. Dit gebeurde vervolgens ook door de eerste vier terwijl Henricus van der Loo ze aanmoedigde. De bewakers keken machteloos toe.

De volgende dag rapporteerden de bewakers het gebeurde bij de burgemeester. De veldwachter kwam polshoogte nemen en zag in de dijk een gleuf van 2½ el (meter) breed en 1 el diep, zodat het water dwars door de weg stroomde.

De gebroeders Van de Braak werden in staat van beschuldiging gesteld. Om hun zaak te verdedigen schreven een aantal boeren van Zondveld met de rentmeester van de heerlijkheid Jekschot een brief aan de burgemeester. Ze schreven dat het water van Zondveld vanouds door de grote Zondveldsche loop door het Reibroek  naar gehucht Sijtaart tot in de Bermsloot der Zuid-Willemsvaart stroomt. Op de plaats waar twee kleinere lopen vanuit Jekschot in die loop uitkwamenhad oud-burgemeester Jacot het in de nieuwe dijk voor de waterlossing een buisje heeft laten leggen, breed binnenwaarts 42 duim, met een diepte van 31 duim, terwijl de loop ter plaatse daar ter plaatse soms wel een breedte heeft van circa zes ellen (meter) als er veel water is. Door die veel te nauwe buis stopt het water op en staat het water aan de kant van Zondveld soms wel een el (meter) hoog tegen de dijk aan. De Soffeltse boeren vroegen om de sloten uit te diepen en een brug in de dijk te maken.

De brief werd door een groot aantal inwoners van Zondveld ondertekend: Peter Burgers, Willem H. van de Ven, W. Oppers, Matheus Oppers, Hendriekkus van Doren, D. J. Pepers, Jacobus van den Berg, L. van den Braak, A. van Dinter, S. Verhulst, K. de Poorter, H. v .d. B, Claas van Lieshout, Peter van de Rijt, J. van de Heuvel, L. van den Hurk, Arnoldus van den Hurk, A. Schepers, W.G. Vogels, G. van Berkel, C. van de Ven, H. van Eert, J. van Hoof, G.P.K., J. van Hoeven, Johannes van Hoeven, L. Lambers en E de Leest.

De Veghelse burgemeester Jan van den Heuvel, gaf op 4 april 1842 een negatief advies om een brug in de dijk aan te leggen. Het liep volgens hem allemaal zo’n vaart niet. Het water kon door diverse sloten voldoende afvloeien en kwam nooit zo hoog komt te staan als die van Zondveld beweerden. De gebroeders Van den Braak werden in 1843 door de rechtbank in Den Bosch veroordeeld.

 

Bouwstijlen - Thema's - Groei - Organisaties - Veldnamen
Afkortingen - Toelichting verenigingen - Toelichting Huizen - Toelichting Kroniek - Downloads